Springe nei ynhâld

Liberalisme

Ut Wikipedy
(Trochferwiisd fan Liberaal)
Politike ideology
Side út de rige polityk
Ideology
Anargisme
Ekologisme
Faksisme
Feminisme
Islamisme
Kommunisme
Kommunitarisme
Konservatisme
Kristendemokrasy
Liberalisme
Libertarisme
Marksisme
Nasjonalisme
Nasjonaalsosjalisme
Sosjaaldemokrasy
Sosjaalliberalisme
Sosjalisme

It Liberalisme is in polityk-maatskiplike streaming dêr't de frijheid fan it yndividu yn sintraal stiet. Dy streaming is ûntstien yn de 18e iuw en waard foar it earst yn praktyk brocht nei de demokratyske revolúsjes fan de 19e iuw yn Jeropa en Noard-Amearika.

Om de frijheid fan it yndividu te garandearjen moat de oerheid him sa min mooglik dwaande hâlde mei yngripen yn de ekonomy en mei it maatskiplik libben fan de boarger. Dêrmei stiet it liberalisme streekrjocht tsjinoer it sosjalisme. In wichtich punt fan it liberalisme is de skieding fan tsjerke en steat; dêrby is it liberalisme wol wer foarstanner fan de frijheid yn godstsjinst. Ek wolle de liberalen dat de steatsynrjochting fêstlein wurdt yn de grûnwet dêr't ek alle grûnrjochten fan de boarger yn stean moatte.

Yn it liberalisme fan tsjintwurdich binne ferskate streamings te ûnderskieden, dy rinne útinoar fan klassyk-liberalisme oant progressyf- of sosjaal-liberalisme.

De VVD en D66 binne yn Nederlân politike partijen dy't ideologysk sjoen by it liberalisme hearre.